Page 86 - thaipaat_Stou_2563
P. 86
งานประชุมวิชาการรัฐประศาสนศาสตร์ระดับชาติ ครั้งที่ ๑๐/๒๕๖๓
จากแนวคิดดังกล่าวจะเห็นว่าแต่ละแนวคิดมีมุมมองต่อการพนันที่แตกต่างกันออกไป อย่างไรก็ตาม
การพนันจะเป็นสิ่งที่ถูกต้องตามกฎหมายหรือไม่นั้น ในทางปฏิบัติย่อมเป็นผลมาจากพื้นฐานทางวัฒนธรรมของ
แต่ละสังคมที่น าไปสู่การก าหนดกฎหมายที่ใช้บังคับว่ายอมรับหรือไม่ยอมรับการพนันประเภทใด
กฎหมำยกำรพนันและกำรจ ำแนกประเภท
่
ประเทศไทยมีกฎหมายเกี่ยวกับการพนันมี 4 ฉบับ คือ ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย์ กฎหมาย
อาญา พระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ.2478 และพระราชบัญญัติส านักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล พ.ศ.2517
(นันทวัฒน์ บรมานันท์, 2554) บทความนี้จะจ าแนกประเภทของการพนันในมิติทางด้านกฎหมายซึ่งแบ่งเป็น
2 ประเภท คือ (1) การพนันที่ถูกต้องตามกฎหมาย เป็นการพนันที่มีกฎหมายรองรับให้สามารถเล่นได้อย่าง
่
เปิดเผย เช่น สลากกินแบ่งรัฐบาล การแข่งม้า มวย การขันวัว การขันไก่ และการเล่นไพบางประเภท เป็นต้น
และ (2) การพนันที่กฎหมายห้าม เป็นการพนันที่รัฐห้ามเล่นโดยถือว่าผิดกฎหมาย เช่น การเล่นหวยใต้ดิน
8
ไฮโลว์ สลากกินแบ่งในอินเตอร์เน็ต หวยหุ้น การพนันฟุตบอล และสล๊อตแมชีน เป็นต้น
แนวคิดเกี่ยวกับเครือข่ำยสังคม
ั
แนวคิด “เครือข่ายสังคม” (Social Network) เป็นระบบสังคมที่เชื่อมโยงกันด้วยความสัมพนธ์ 3 กลุ่ม
คือ กลุ่มบุคคลหรือตัวแสดง กลุ่มที่อธิบายคุณลักษณะของแต่ละบุคคล และจุดเชื่อมโยงที่บอกความสัมพนธ์
ั
ระหว่างบุคคล ดังนั้น เครือข่ายสังคมจึงเป็นการรวมตัวกันของกลุ่มสมาชิกของเครือข่ายที่มีความเกี่ยวข้องกัน
โดยมีความสัมพันธ์และปฏิสัมพันธ์ทางสังคมในรูปแบบต่างๆ
การศึกษาเครือข่ายทางสังคมของธุรกิจหวยปิงปองนี้ ได้น าเอาผลการศึกษาของจันทะลา วรรณหงส์
และ ธนพฤกษ์ ชามะรัตน์ (2561, น.127-148) มาใช้ประกอบการวิเคราะห์ กล่าวคือ จันทะลาและธน
ุ
พฤกษ์ได้ศึกษากระบวนการสร้างเครือข่ายทางสังคมโดยใช้กลุ่มแรงงานสตรีลาวย้ายถิ่นในจังหวัดอดรธานี เป็น
ั
กรณีศึกษาซึ่งพบว่ากระบวนการสร้างเครือข่ายประกอบไปด้วย 4 ขั้นตอน คือ การมีความสัมพนธ์และ
ประสบการณ์ร่วมการมีปฏิสัมพันธ์เชิงแลกเปลี่ยน การประสานผลประโยชน์ และการขยายตัวของเครือข่าย
โครงสร้ำงธุรกิจหวยใต้ดิน
จากการทบทวนแนวคิดและรายงานด้านการศึกษาในขอบข่ายการพนันผิดกฎหมาย โดยเฉพาะอย่าง
ยิ่งในประเด็น "หวยใต้ดิน" ส่วนใหญ่จะมีการอ้างองผลงานของผาสุก พงษ์ไพจิตร และคณะ (2543, น.156-
ิ
163) ดังนั้น ในการศึกษาครั้งนี้จึงน าเอาผลการศึกษาดังกล่าวมาใช้ประกอบการอภิปราย กล่าวคือ ผาสุกและ
คณะได้ศึกษาวิจัยในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการพนันโดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากเจ้ามือหวยใต้ดินในเขตจังหวัด
ภาคตะวันออกแห่งหนึ่ง
รายงานดังกล่าวสรุปให้เห็นถึงภาพรวมของโครงสร้างธุรกิจหวยใต้ดินซึ่งมีการจัดองค์กรเป็นชั้นปีรามิด
4 ระดับ ประกอบด้วย ระดับยอดสุด คือ “เจ้ามือใหญ่” เป็นผู้ควบคุมธุรกิจหวยใต้ดินรายใหญ่ที่อาจมีอทธิพล
ิ
และเครือข่ายระดับจังหวัดหรือมากกว่าหนึ่งจังหวัด รวมถึงอาจมีบทบาททางการเมืองในระดับท้องถิ่น ถัดลง
มาเป็นเจ้ามือย่อย หรือ “ยี่ปั๊ว” ด าเนินธุรกิจในระดับรองลงมา โดยขนาดของกิจการจะใหญ่หรือเล็กขึ้นอยู่กับ
จ านวนลูกค้าและความมั่นคงทางการเงิน (เรียกว่า “สายป่าน”) โดยเจ้ามือย่อยแต่ละคนจะมีเครือข่ายอยู่ล าดับ
รองลงมา คือ ผู้ขาย หรือ “กั๊ก” มีหน้าที่ขายหวยแล้วส่งต่อไปยังเจ้ามือรายย่อยในเครือข่ายของตนขึ้นไป และ
ในระดับล่างที่สุดคือ คนขายทั่วไป หรือ “เอเยนต์รายเล็กรายน้อย” เป็นคนที่มีความสัมพันธ์กับเจ้ามือย่อยหรือ
ผู้ขายหวยซึ่งจะช่วยเก็บเงินมาส่งให้กับผู้ขาย นับว่าเป็น “ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทางตรง”
8 กฎกระทรวงมหาดไทย ฉบับที่ 18 พ.ศ.2504 ก าหนดให้สล๊อตแมชีนเป็นหนึ่งในการพนันในบัญชี ก.หมายเลข 28
84
