Page 376 - thaipaat_Stou_2563

งานประชุมวิชาการรัฐประศาสนศาสตร์ระดับชาติ ครั้งที่ ๑๐/๒๕๖๓

Introduction
“ผมเชื่อเสมอว่า เมืองที่เต็มไปด้วยป่าคอนกรีต จะท าลายจิตวิญญาณความเป็นมนุษย์ สิ่งที่เรา

ต้องการคือธรรมชาติที่เต็มไปด้วยพื้นที่สีเขียว เพื่อยกระดับจิตวิญญาณของเรา”
89
ลี กวน ยู, 1995

การศึกษาลักษณะภาวะผู้น าจากประเทศที่ประสบความส าเร็จอย่างสูงอย่างสิงคโปร์ที่เป็นที่หนึ่งของ

90
โลกทั้งทางเศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม ย่อมให้บทเรียนที่ส าคัญต่อการพัฒนาในทุกประเทศ อาจกล่าวได้ว่า
91
มีประเทศในโลกนี้อย่างน้อยสี่ลักษณะ คือ ลักษณะที่หนึ่งประเทศที่อดมสมบูรณ์และ มีผู้น าที่มีวิสัยทัศน์และ
ุ
เปี่ยมด้วยคุณธรรม (ซึ่งถือว่าโชคดีเป็นสองชั้น) ลักษณะที่สอง ประเทศที่อดมสมบูรณ์อย่างเดียวแต่ขาด
ุ
องค์ประกอบด้านความสามารถและวิสัยทัศน์ของผู้น า ลักษณะที่สาม คือ ประเทศที่ทรัพยากรไม่สมบูรณ์และ
ั
ผู้น าขาดวิสัยทัศน์ในการพฒนาประเทศ อย่างไรก็ตาม สิงคโปร์กลับไม่เป็นทั้งสามลักษณะที่กล่าวมา แต่มี
ั
ลักษณะแบบที่สี่ กล่าวคือ ทรัพยากรไม่สมบูรณ์แต่มีผู้น าเชิงกลยุทธ์อนชาญฉลาด มีคุณธรรมและวางรากฐาน
ั
การพฒนาประเทศไว้อย่างมั่นคง มั่งคั่ง และพฒนาสิ่งแวดล้อมไว้อย่างยั่งยืนในระดับแถวหน้าของโลก โดย
ั
ภาพรวมสิงคโปร์เป็นประเทศที่มีลักษณะมีพนที่ขนาดเล็ก สภาพภูมิศาสตร์เป็นเกาะ ปราศจากทรัพยากรทาง
ื้
ธรรมชาติและปัจจัยการผลิตที่ส าคัญในทางเศรษฐกิจ ซึ่งกลายเป็นปัญหาที่ส าคัญที่สุด อย่างไรก็ตาม ลี กวนยู
กลับสามารถพลิกประเทศสิงคโปร์ให้มาเป็นประเทศชั้นน าของโลกได้อย่างรวดเร็ว จึงเป็นเรื่องที่น่าสนใจต่อ
การค้นหาลักษณะผู้น าเชิงกลยุทธ์และแนวทางที่พฒนาประเทศของผู้น าระดับโลกท่านนี้ ส าหรับการศึกษา
ั
93
92
ภาวะผู้น านั้น มีงานวิจัยและหนังสือมากกว่า 35,000 เรื่อง และ มีการศึกษามากมายและหลายลักษณะ
อย่างไรก็ตาม การศึกษาภาวะผู้น ากับการจัดการเชิงกลยุทธ์จะพบในบริบทของภาคธุรกิจเป็นส่วนใหญ่
การศึกษาลักษณะของผู้น าและภาวะผู้น าในภาครัฐนั้นพบน้อยกว่ามาก โดยเฉพาะการศึกษาผู้น าประเทศใน
บริบทของการจัดการเชิงกลยุทธ์ภาครัฐ อนึ่งการศึกษาภาวะผู้น าที่ผ่านมาโดยภาพรวมอาจกล่าวได้ว่ามีทั้งหมด
9 ยุคที่ส าคัญได้แก่ ยุคบุคลิกลักษณะ ยุคอทธิพล ยุคพฤติกรรม ยุคสถานการณ์ ยุคเหตุและปัจจัย ยุคติดต่อ
ิ
ยุคต่อต้านภาวะผู้น า ยุควัฒนธรรมและยุคการเปลี่ยนแปลง ส าหรับผู้น าเชิงกลยุทธ์นั้นอยู่ในยุคการ
เปลี่ยนแปลง(Transformational Era)ในยุคนี้การศึกษาภาวะผู้น ามีการพฒนาอย่างมากภายใต้สมมุติฐานที่
ั
เป็นจริงว่าภาวะผู้น านั้นขึ้นอยู่กับการกระตุ้นภายใน (Intrinsic Motivation) ผู้น าจะต้องเป็นผู้น าเชิงรุกมากขึ้น

94
กล้าเปลี่ยนแปลง มีนวัตกรรม สร้างสรรค์ และกล้าเปิดรับสิ่งใหม่ๆ อนึ่ง มีนักวิชาการที่อธิบาย ภาวะผู้น า
เชิงกลยุทธ์ ไว้ว่าเป็นแนวคิดเชิงวิสัยทัศน์ที่จะท าให้คนก้าวไปสู่ความเป็นเลิศซึ่งประกอบด้วย การมีวิสัยทัศน์
ุ่
เฉพาะตน มีจุดมุ่งหมายที่มุ่งไปสู่ความส าเร็จในอนาคต และการเป็นผู้มีความมงมั่นที่ดี มีความมุ่งมั่นที่จะลงมือ
ปฏิบัติ มุ่งมั่นฝึกฝนให้เกิดความช านาญ และมีการคิดวิเคราะห์อย่างมีเหตุผลรวมด้วย (Senge, 1990) และ

89 https://becommon.co/life/singapore-greenery/ค้นคืนเมื่อ 24 พฤศิกายน 2562
90 พิจารณาจากดัชนีความสามารถทางการแข่งขันระดับโลกประจ าปี 2019 (Global Competitiveness Index : GCI) ซึ่งเป็นรายงานจาก
“World Economic Forum” บ่งชี้ขีดความสามารถในการแข่งขันของ 141 ประเทศ สิงคโปร์อยู่อันดับที่ 1 ประเทศที่มีความสามารถในการ
แข่งขันทางเศรษฐกิจสูงที่สุดในโลก ขณะที่ประเทศไทยอยู่ที่อันดับ 40 ของโลก
91 ในปี 2017 สิงคโปร์มีสวนสาธารณะเพิ่มขึ้นเป็น 350 แห่ง และได้รับการจัดอันดับจาก Sensable Lab ของสถาบันเทคโนโลยีแมสซาชูเส็ทส์
(MIT) และ World Economic Forum (WEF) ให้เป็นเมืองที่มีความหนาแน่นของพื้นที่สีเขียวมากที่สุดในโลก
92 ดูเพิ่มเติมได้ใน S. Killian, “The ABC of Effective Leadership: A Practical Overview of Evidence Based Leadership Theory,”
Australian Leadership Development Centre, 2007.
93 ดูเพิ่มเติมได้ใน ติน ปรัชญพฤทธิ์ (2550). “ภาวะผู้น าและการมีส่วนร่วม” หน่วยที่ 11 พฤติกรรมมนุษย์ในองค์การ สาขาวิชาวิทยาการ
จัดการ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช นนทบุรี พิมพ์ครั้งที่ 29 ส านักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
94 สามารถศึกษาเพิ่มเติมได้ใน B. M. Bass. Leadership and Performance beyond Expectations (New York: Free Press, 1985)
374