Page 377 - thaipaat_Stou_2563

งานประชุมวิชาการรัฐประศาสนศาสตร์ระดับชาติ ครั้งที่ ๑๐/๒๕๖๓

ื่
ั
เป็นการท างานที่หลากหลายหน้าที่ซึ่งมีความสัมพนธ์กับผู้อน ผู้น าจะคอยช่วยเหลือในการจัดการองค์การ
ภายใต้การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น โดยอาศัยมุมมองระยะยาว มีการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพและมีขอบเขตความ
ื่
รับผิดชอบทั่วทั้งองค์การ (Huey,1994)และมุ่งเพอให้บรรลุวัตถุประสงค์ขององค์การ (Yukl, 2010) (รัตติ
กรณ์ จงวิศาล ,2559) (รังสรรค์ ประเสริฐศรี,2551)เป็นหลัก อย่างไรก็ตาม มิได้มีการอธิบายความอย่าง
เฉพาะเจาะจงลงมาที่การศึกษาในภาครัฐ เพราะส่วนใหญ่เป็นองค์ความรู้ที่อยู่ในมุมมองในภาคธุรกิจเป็นส าคัญ
ในบทความวิชาการชิ้นนี้ ผู้เขียนจะใช้กรอบของผู้น าเชิงกลยุทธ์ตามองค์ประกอบของ ดูบริน (DuBrin) มาเป็น

แนวทางในการอธิบายเบื้องต้น จากนั้นท าการวิเคราะห์จากปรากฏการณ์การพฒนาของประเทศสิงคโปร์
ั
ภายในขอบเขตและปริมณฑลทางวิชาการ (locus)ของภาครัฐโดยตรง และมุ่งจุดเน้น (Focus) ไปที่มุมมอง
ผู้น าเชิงกลยุทธ์เป็นหลัก โดยใช้กรณีศึกษา ภาวะผู้น าเชิงกลยุทธ์ของ ลี กวนยู ในการพฒนาประเทศสิงคโปร์
ั
95
96
มาอธิบายจาก ข้อมูล ผลงาน และเอกสารที่เกี่ยวข้องต่างๆ ที่แสดงถึงการประสบความส าเร็จของผู้น ามา
เรียบเรียงองค์ประกอบและลักษณะที่ค้นพบว่ามีลักษณะเป็นอย่างไร
ลักษณะผู้น ำเชิงกลยุทธ์ (Strategic leadership)ตำมแนวคิดของดูบริน (DuBrin)
ในทางทฤษฎี ส าหรับการศึกษาภาวะผู้น าเชิงกลยุทธ์เราพบว่ามีทฤษฎีที่น่าสนใจคือ ผู้น าเชิงกลยุทธ์
(Strategic Leadership) ผู้น าที่มีความสามารถพเศษ (charismatic leadership) และผู้น าการเปลี่ยนแปลง
ิ
(transformational leadership) โดยในที่นี้จะอธิบายลักษณะผู้น ากลยุทธ์ตามแนวคิดของ ดูบริน ผู้น าเชิงกล
97
ยุทธ์ (Strategic leadership) ตามองค์ประกอบของ ดูบริน (DuBrin) มีหลักการส าคัญ 5 ประการได้แก่ 1)
ผู้น าเชิงกลยุทธ์เป็นผู้มีความเข้าใจอย่างเป็นระบบในระดับสูง (High-level cognitive activity ) สามารถมอง

ภาพรวมจากปัจจัยที่มีอยู่ทั้งหมดเพอน ามาก าหนดเป็นกลยุทธ์ได้ ซึ่งเป็นสิ่งที่จะต้องอาศัยความเข้าใจใน
ื่
ระดับสูง และสามารถก าหนดวิสัยทัศน์ที่เป็นนามธรรมตลอดจนสามารถแปลงมาเป็นแผนปฏิบัติการได้
นอกจากนี้ผู้น าเชิงกลยุทธ์ยังเป็นผู้มีความสามารถในการคิดเชิงระบบ (Systems thinking) รวมถึงเป็นผู้มี
ความสามารถในการรับมือกับการแก้ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยอาศัยทักษะที่จ าเป็นคือ ผู้น าเชิงกล
ยุทธ์มีลักษณะความสามารถในด้านความคิดความเข้าใจ (Cognitive abilities ) และคือ ผู้น าเชิงกลยุทธ์มี

ลักษณะแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ (Creative problem solving 2) ผู้น าเชิงกลยุทธ์สามารถน าปัจจัยต่างๆมา
ก าหนดกลยุทธ์ได้ (Gathering multiple inputs to formulate strategy) ผู้น าเชิงกลยุทธ์จะท างานใน
ื่
ลักษณะเป็นประชาธิปไตยเพอปรึกษาหารือกับผู้ที่เกี่ยวข้องหลายๆฝ่าย เพอน าปัจจัยต่างๆมาก าหนดเป็นกล
ื่
ยุทธ์ของหน่วยงาน หรือก าหนดทิศทางของหน่วยงานในอนาคตอย่างมีเหตุผล โดยมีความจ าเป็นต้องหลีกเลี่ยง
ิ่
ื้
ิ่
วิธีการที่เพมขึ้นอย่างที่ละน้อย (Incrementalism) หรือการใช้พนฐานของสถานการณ์เก่าในอดีตมาเพมหรือ
ลดจึงควรใช้ข้อมูลที่ทันต่อเหตุการณ์แทน 3) ผู้น าเชิงกลยุทธ์มีความคาดหวังและสร้างโอกาสส าหรับอนาคต
(Anticipating and creating a future) ผู้น าเชิงกลยุทธ์เป็นผู้มีทักษะในการคาดคะเนสิ่งที่จะเกิดขึ้นในอนาคต
ได้อย่างปรุโปร่ง อาทิ รสนิยมของผู้รับบริการ จ านวนผู้รับบริการในอนาคต เทคโนโลยีที่เหมาะสมที่ควร
น ามาใช้ รวมถึงความสามารถในการคาดการณ์ทักษะต่างๆที่จ าเป็นส าหรับสิ่งที่หน่วยงานจะต้องเผชิญใน
ื่
อนาคต 4) ผู้น าเชิงกลยุทธ์ มีการใช้ความคิดเชิงสร้างสรรค์เพอการเปลี่ยนแปลงทั้งระบบ (Revolutionary
thinking) ผู้น าเชิงกลยุทธ์เป็นผู้มีทักษะในการคิดเชิงปฏิวัติโดยการใช้ความคิดสร้างสรรค์เปลี่ยนแปลงทั้งระบบ

95 ดูเพิ่มเติมได้ใน วราภรณ์ จุลปานนท์. (2554). การปกครองและการพัฒนาประเทศสิงคโปร์. วารสารวิจัยรามค าแหง (มนุษยศาสตร์และ
สังคมศาสตร์), 14(1) และ พัชรา วาณิชวศิน (2560) การพัฒนาภาวะผู้น า จากทฤษฎีสู่แนวปฏิบัติที่ดีและกรณีศึกษา ส านักพิม์ปัญญาชน
96 ดูเพิ่มเติมได้ใน เทิร์นบูล, แมรี่ ซี. (2540). ประวัติศาสตร์มาเลเซีย สิงคโปร์ และบรูไน (ทองสุก เกตุโรจน์, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: กรมวิชาการ
97 ดูเพิ่มเติมได้ใน DuBrin J. Andrew. (1998) Leadership Research Findings, Practice, and Skills, Houghton Mifflin Company,
p.344
375