Page 191 - thaipaat_Stou_2563

งานประชุมวิชาการรัฐประศาสนศาสตร์ระดับชาติ ครั้งที่ ๑๐/๒๕๖๓

บทน ำ
เมื่อกล่าวถึงภาพยนตร์การ์ตูนแอนิเมชั่นในปัจจุบันที่ได้รับความนิยมที่ “เด็กดูได้ และผู้ใหญ่ดูดีนั้น”
อาจท าให้หลาย ๆ คนนึกถึงภาพยนตร์แอนิเมชั่นเรื่อง ซูโทเปีย (Zootopia) ที่ได้รับรางวัลออสก้า (Oscar)

สาขาภาพยนตร์แอนิเมชันยอดเยี่ยม ประจ าปี 2017 ภาพยนตร์เรื่องซูโทเปียมีความโดดเด่นนอกเหนือจาก
ภาพสวยงามตามต้นฉบับของการ์ตูน Walt Disney คือ เป็นภาพยนตร์ที่น าเสนอการใช้ชีวิตในยุคปัจจุบันโดย
ผ่านตัวละครที่เป็นสัตว์ท่ามกลางกลุ่มสังคม ชาติพันธุ์ ศาสนา และอคติ ที่หลากหลาย รวมทั้งยังมีประเด็นที่ตั้ง
ค าถามเกี่ยวกับประเด็นเรื่องเพศ (sexism) เชื้อชาติ (racism) และสิทธิพลเมือง (civil rights) ที่เป็นประเด็น
55
ี
โดดเด่นในปัจจุบัน หรืออกนัยหนึ่ง ซูโทเปีย แฝงไปด้วยเนื้อหาที่เสียดสีสังคมที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน รวมถึงยัง
สะท้อนความฝันของผู้คนส่วนใหญ่ที่ดิ้นรนให้ชีวิตของตนเองดีขึ้น โดยการพยายามท าให้ตัวเองเป็นแบบนั้นเป็น
แบบนี้เพอให้อยู่ในจุดที่สังคมยอมรับ ทั้งนี้ ภาพยนตร์ด าเนินเรื่องโดยใช้กระต่ายกับสุนัขจริงจอกเป็นตัวเอก
ื่
โดยผู้ก ากับ Rich Moore และ Byron Howard ได้ให้เหตุผลว่า ผู้คนต่างชอบกระต่ายและชอบสุนัขจิ้งจอก
หากมีภาพยนตร์สักเรื่องที่เกี่ยวกับสัตว์ตัวเล็กๆ ฝันอยากจะเป็นต ารวจ จึงนึกถึงกระต่ายขนปุยที่ทุกคนต่างดู
ถูกการเป็นตัวละครที่ยิ่งใหญ่ ซึ่งจริง ๆ แล้วตัวละครเหล่านี้นี้มีอะไรมากมายให้ค้นหา และจากงานวิจัยพบว่า ศัตรู
โดยธรรมชาติของกระต่ายคือสุนัขจิ้งจอก ไม่ว่าจะมองไปทางไหนในโลกนี้จะเห็นได้ว่ากระต่ายกับสุนัขจิ้งจอกไม่
สามารถร่วมทางกันได้ ลึกลงไปกว่านั้น การน าเสนอของภาพยนตร์เป็นการเสียดสีสังคมอเมริกา ซึ่ง
เป็นโมเดลขนาดใหญ่ของระบบเสรีนิยมใหม่ที่อเมริกาเป็นต้นแบบแนวคิดและได้เผยแพร่จนเป็นที่รู้จักกันเกือบ

ทั่วโลกก็ว่าได้ หากเข้าใจปัญหาที่เกิดขึ้นในอเมริกาก็จะท าให้เข้าใจปัญหาที่เกิดขึ้นในประเทศทั่วโลกต่างๆได้
เช่นกัน โดยเฉพาะเมื่อพูดถึงตัวเอกของเรื่อง จูดี้ ฮอบป์ อาจท าให้นึกถึงแนวคิด American Dream
หรือ ความฝันอเมริกัน ที่ปลูกฝังไปทั่วโลกตามแนวคิดเสรีนิยมใหม่ จะเห็นได้ว่า American Dream
สามารถนิยามได้ว่าเป็น ความเท่าเทียมทางโอกาสและเสรีภาพที่เออให้พลเมืองบรรลุถึงเป้าหมายในชีวิตด้วย
ื้
การท างานหนักและด้วยความมุ่งมั่น
ทั้งนี้ เมื่อผู้วิจัยได้รับชมภาพยนตร์ซูโทเปียจึงได้มองเห็นว่า แท้ที่จริงแล้วภาพยนตร์เรื่องนี้ได้พยายาม
อธิบายแนวคิดเสรีนิยมใหม่ และสะท้อนปัญหาต่างๆจากการด าเนินตามแนวคิดนี้ ซึ่งเห็นได้ว่า ภาพยนตร์
พยายามอธิบายบริบทโลกในปัจจุบันของทั่วทุกประเทศที่บอกว่าตัวเองนั้นเป็นประเทศเสรีนิยม ทุกคนมีความ

้
เท่าเทียมกัน ตามหลักการของภาพยนตร์แล้วต้องการใช้ค าว่า Zootopia ให้พองกับค าว่า Utopia ที่แปลว่า
ดินแดนในอดมคติอนสงบสุข ผสมกับค าว่า Zoo ที่แปลว่า สวนสัตว์หรืออะไรที่เกี่ยวกับสัตว์ป่า นับว่าเป็นการ
ั
ุ
สนธิค าและผสานไอเดียได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ยังมีกลิ่นไอของค าว่า "American Dream" แฝงอยู่ตลอดทั้งเรื่อง
เพราะดินแดนซูโทเปีย มีค าขวัญว่า “ใครก็เป็นได้ทุกอย่างที่ต้องการ” (Anyone can be anything) ซึ่ง
สอดคล้องกับค่านิยมของคนอเมริกันอย่างชัดเจน โดยเฉพาะตัวเอกของเรื่องอย่างกระต่ายน้อยจูดี้ก็เป็นหนึ่ง
56
ในบรรดาสัตว์ที่คิดเช่นนั้นไม่ต่างกัน อกทั้งผู้วิจัยสนับสนุนแนวคิดเสรีนิยมใหม่ในที่นี้ กล่าวคือ รัฐจะเข้าไป
ี
แทรกแซงหรือควบคุมระบบเศรษฐกิจให้น้อยที่สุด จึงเป็นแนวคิดที่ท าให้ทุกคนพยายามดิ้นรนเพอให้ตนเองได้
ื่
ประโยชน์สูงสุด จึงเกิดการแสวงหาผลประโยชน์อย่างเต็มที่ในระบบที่บอกว่าทุกคนเท่าเทียมกัน ใครที่ท าได้
ดีกว่าก็จะประสบความส าเร็จได้มากกว่าและจะมีชีวิตที่ดีกว่า แต่ทว่าระบบนี้กับมีช่องว่างมากมายที่ส่งผลให้
เกิดความไม่เท่าเทียมและกลายเป็นกับดักที่ท าให้คนที่มีโอกาสทางสังคมน้อยกว่ากลายเป็นทาสทางเศรษฐกิจ
ของชนชั้นที่มีโอกาสทางสังคมสูงกว่า ดังนั้น ภาพยนตร์เรื่องซูโทเปียนี้ได้ท าให้ผู้ศึกษามองเห็นว่าเป็นการขาย

55 Dan Hassler-Forest, “Life Isn’t Some Cartoon Musical: Neoliberal Identity Politics in Zootopia and Orange Is the New
Black,” Journal of popular culture, Vol 51, No.2 (2018): 363.
56 “Zootopia : เพราะเราแตกต่าง..จึงต้องอยู่ข้างกัน,” 2016, Minimal, https://minimore.com/b/rZjxf/1 (August 20, 2019).

189