Page 285 - thaipaat_Stou_2563
P. 285
งานประชุมวิชาการรัฐประศาสนศาสตร์ระดับชาติ ครั้งที่ ๑๐/๒๕๖๓
2. แนวคิด ทฤษฎีเกี่ยวกับปรัชญำของเศรษฐกิจพอเพียง
ค าว่า เศรษฐกิจพอเพยง เป็นปรัชญาที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
ี
พระราชทานพระราชด าริ ชี้แนะแนวทางในการด าเนินชีวิตให้แก่เหล่าพสกนิกรชาวไทยตลอดระยะเวลากว่า
ี
ื่
25 ปี ตั้งแต่ก่อนจะเกิดวิกฤตการณ์ด้านเศรษฐกิจอกทั้งสามารถผ่านพนมาได้อนด้วยแนวทางการแก้ไขเพอให้
้
ั
้
ั
รอดพนและด ารงอยู่ได้อย่างมั่นคงยั่งยืนในสถานการณ์ที่เกิดการเปลี่ยนแปลงในยุคโลกาภิวัตน์ การพฒนา
ประเทศจึงจ าเป็นต้องท าตามล าดับขั้น และต้องสร้างพนฐาน คือ ความพอมี พอกิน พอใช้ของประชาชนส่วน
ื้
ี
ใหญ่เป็นหลักในเบื้องต้น เศรษฐกิจพอเพยงจึงเป็นแนวพระราชด าริใน พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิ
ื้
พลอดุลยเดช ที่พระราชทานให้มานานกว่า 30 ปี ซึ่งเป็นแนวคิดที่ตั้งอยู่บนพนฐานวัฒนธรรมไทยที่ได้ยึดทาง
สายกลางและความไม่ประมาทและค านึงถึงความพอประมาณ ความมีเหตุผล สามารถสร้างภูมิคุ้มกันในตัวเอง
ื้
ี
ใช้ความรู้และคุณธรรมเป็นพนฐานในการด ารงชีวิตรวมไปถึงการมีสติปัญญา และความเพยรซึ่งจะน าพาไปสู่
ความสุขในชีวิตอย่างแท้จริงและยั่งยืน (มูลนิธิชัยพัฒนา, 2556: www.chaipat.or.th).
ี
หลักการปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยงประกอบ ด้วย 3 คุณลักษณะที่มีความเชื่อมโยงกันเพอที่
ื่
น าไปสู่การปฏิบัติอยู่บนพนฐานของ 2 เงื่อนไข ได้แก่ (1) ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดี ต่อความ
ื้
จ าเป็น และเหมาะสมกับฐานะของตนเอง สังคม สิ่งแวดล้อมรวมทั้งวัฒนธรรมในแค่ละท้องถิ่น ไม่มากเกินไป
ไม่น้อยเกินไป และต้องไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น (2) ความมีเหตุผล หมายถึง การตัดสินใจด าเนินการเรื่อง
ต่าง ๆ อย่างมีเหตุผลตามหลักวิชาการ หลักกฎหมาย หลักศีลธรรม จริยธรรม วัฒนธรรม ที่ดีงาม โดยพิจารณา
จากเหตุปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนค านึงถึงผลที่คาดว่าจะเกิด ขึ้นจากการ กระท านั้น ๆ อย่างรอบรู้ และ
รอบคอบ (3) การมีภูมิคุ้มกันในตัวที่ดี หมายถึง การเตรียมตัวให้พร้อมรับต่อผลกระทบและการเปลี่ยนแปลง
ในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นด้านเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อมและวัฒนธรรม สามารถปรับตัวและรับมือกับ
สถานการณ์ที่เกิดขึ้นได้ อย่างทันท่วงที ส่วน 2 เงื่อนไขส าคัญที่จะท าให้การตัดสินใจและการกระท าเป็นไป
พอเพียง จะต้องอาศัยทั้งคุณธรรมและความรู้ ดังนี้ (1) เงื่อนไขคุณธรรม ที่จะต้องสร้างเสริมให้เป็นพื้นฐานทาง
จิตใจของคนในชาติ ซึ่งประกอบด้วย ด้านจิตใจ คือการตระหนักในคุณธรรม การรู้ผิดชอบ ชั่วดี ซื่อสัตย์สุจริต
การใช้สติ ปัญญาอย่างถูกต้องและเหมาะสมในการด าเนินชีวิตและด้านของการกระท าคือ มีความขยัน อดทน
ื่
ไม่โลภ ไม่ตระหนี่ รู้จักแบ่งปันและรับผิดชอบในการอยู่ร่วมกับผู้อนในสังคมได้ และ (2) เงื่อนไขความรู้ ประะ
กอบด้วยการฝึกตนให้มีความรอบรู้ เกี่ยวกับวิชาการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรอบด้าน มีความรอบคอบและ
ความระมัดระวัง ที่จะน าความรู้ต่าง ๆ เหล่านั่นน ามาพจารณาให้เกิดความเชื่อมโยงกัน ประกอบการวางแผน
ิ
และน าไปปฏิบัติที่ต้องค านึงถึง 4 มิติ ดังนี้ ด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคม ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
้
ด้านวัฒนธรรม นอกจากนี้ ประเวศ วะสี (อางถึงใน กรวรรณ สังขกร, 2552: 16) ได้แสดงทัศนะเกี่ยวกับ
เศรษฐกิจพอเพยงว่า เศรษฐกิจ พอเพยงไม่ได้หมายว่าไม่เกี่ยวข้องกับใคร ไม่ค้าขาย ไม่ส่งออก ไม่ผลิตเพอคน
ื่
ี
ี
อน ไม่ท าเศรษฐกิจมหภาค เศรษฐกิจพอเพยงจึงหมายถึง เศรษฐกิจสมดุลเป็นการกลับสู่สมดุลของสังคม
ื่
ี
ี
ี
เศรษฐกิจ จิตใจ สิ่งแวดล้อมพอเพยง ชุมชนเข้มแข็ง พอเพยงปัญญาพอเพยง ฐานวัฒนธรรมพอเพยง และมี
ี
ี
ความมั่นคงพอเพยง ซึ่งจากการทบทวนแนวคิดข้างต้น พอสรุปได้ว่า หลักของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยง
ี
ี
ประกอบด้วย หลัก 3 ห่วง 2 เงื่อนไข ได้แก่ (1) ความพอประมาณ (2) ความมีเหตุผล (3) มีภูมิคุ้มกันในตัวที่
ดี (4) เงื่อนไขความรู้ และ (5) เงื่อนไขคุณธรรม
3. แนวคิด ทฤษฎีแรงจูงใจ
แรงจูงใจ เป็นกระบวนการที่แต่ละบุคคลได้รับการกระตุ้นจากและมีสิ่งที่โน้มน้าวหรือชักน า บุคคล
ให้เกิดพฤติกรรมที่เกิดจากการจูงใจ ในการตอบสนองต่อสิ่งเร้าและแสดงการกระท าหรือปฏิบัติตาม มีพลัง
283
