Page 70 - thaipaat_Stou_2563
P. 70
งานประชุมวิชาการรัฐประศาสนศาสตร์ระดับชาติ ครั้งที่ ๑๐/๒๕๖๓
การจัดกิจกรรมการศึกษานอกระบบโรงเรียน เพอให้บริการแก่กลุ่มเป้าหมายที่เป็นประชากรนอก
ื่
่
ระบบโรงเรียน ได้แก ประชากรก่อนวัยเรียน ประชากรที่อยู่ในวัยเรียนแต่พลาดโอกาสเข้าศึกษาในระดับต่าง ๆ
้
ตลอดจนประชาชนที่มีอายุพนวัยเรียนในระบบโรงเรียนแล้ว จนถึงผู้สูงอายุ การจัดกิจกรรมการศึกษา
วัตถุประสงค์ในการเรียนที่ชัดเจน โดยมีกระบวนการจัดการเรียนการสอนที่ยืดหยุ่นและสอดคล้องกับสภาพ
ความต้องการของกลุ่มเป้าหมายที่หลากหลาย มีความยืดหยุ่นในเรื่องหลักสูตร เวลาเรียน สถานที่เรียน วิธีเรียน
ื่
ในด้านผู้เรียน ไม่มีข้อจ ากัดในเรื่องอายุ อาชีพ พนฐานการศึกษา เน้นการเรียนเรื่องที่เป็นสภาพปัจจุบัน เพอ
ื้
ื้
แก้ปัญหาในชีวิตประจ าวัน เป็นพนฐานในด ารงชีวิตและปรับตัวได้อย่างเหมาะสมให้เข้ากับสภาพสังคม
สิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา (สุมาลี สังข์ศรี, 2544: 2) ดังนั้น การจัดการศกษานอกระบบจึงมี
ึ
หลักการพื้นฐานที่ส าคัญ (วีระเทพ ปทุมเจริญวัฒนา, 2557: 33 - 35) ดังนี้
1) การศึกษาที่เกิดขึ้นได้ทุกหนทุกแห่ง ไม่เฉพาะในระบบโรงเรียน
2) ความเชื่อมั่นในศักยภาพของมนุษย์
3) ความสอดคล้องกับธรรมชาติและความต้องการที่มีความแตกต่างหลากหลาย
ั
4) การจัดกระบวนการเรียนรู้ ยึดหลักความเสมอภาคทางการศึกษา หลักการพฒนาตนเอง
และการพึ่งพาตนเอง หลักการบูรณาการเรียนรู้และวิถีชีวิต หลักการความสอดคล้องกับความต้องการของผู้เรียน
และหลักการเรียนรู้ร่วมกันและการมีส่วนร่วม
2.2 การจัดการศึกษาตามอัธยาศัย
การศึกษาตามอัธยาศัยเป็นการศึกษาเกี่ยวกับความรู้ที่มีอยู่ ที่ไม่แสดงออกหรือเปิดเผยออกมา
(Tacit Knowledge) และกระบวนการเรียนรู้ที่แฝงอยู่ (Implicit Learning) เนื่องจากเป็นการเรียนรู้ที่ไม ่
เป็นแบบแผน ไม่เป็นกระบวนการ เป็นลักษณะเฉพาะของผู้เรียนแต่ละบุคคล การด าเนินชีวิตประจ าวัน การ
แสวงหาความสนใจเฉพาะเรื่อง จึงท าให้การศึกษาตามอธยาศัยมีความเฉพาะตัว (Uniqueness) (วีระเทพ ปทุม
ั
เจริญวัฒนา, 2557: 40 - 43) ดังนี้
1) การศึกษาตามอัธยาศัยท าให้มีกระบวนการเรียนรู้เกิดขึ้นภายนอกสภาพแวดล้อม การ
เรียนรู้ที่ถูกจัดไว้ รวมถึงการเรียนรู้ที่เกิดจากกิจกรรมและความสนใจของบุคคล หรือกลุ่มบุคคล
ื่
ั
2) การศึกษาตามอธยาศัยอาจอยู่ในรูปแบบของกิจกรรมที่ไม่จัดเป็นรายวิชา โดยไม่ใช่เพอ
ื่
วัตถุประสงค์ทางการศึกษา แต่เป็นไปเพอส่งเสริมการเรียนรู้ของผู้เรียนในด้านความรู้ ความเข้าใจ หรือการ
เสริมสร้างประสบการณ์ในด ารงชีวิต
3) การศึกษาตามอธยาศัยที่มีการวางแผนและมีโครงสร้างอยู่แล้ว ในลักษณะหลักสูตรระยะ
ั
ื
สั้นที่จัดขึ้นเพ่อตอบสนองความสนใจ ความถนัดและศักยภาพของผู้เรียน แต่มีวิธีการจัดแบบยืดหยุ่น และ
ั
ด้วยวิธีการเรียนรู้ตามอธยาศัย
ื่
จากการศึกษาเอกสาร สรุปได้ว่าบทบาทการจัดการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย เพอให้
ประชาชนได้รับการศึกษาอย่างทั่วถึงและมีคุณภาพ และเกิดการเรียนรู้ตลอดชีวิต โดยค านึงถึงความเสมอภาค
ในการเข้าถึงและได้รับการศึกษา การกระจายอานาจแก่สถานศึกษา ภาคีเครือข่ายมีส่วนร่วมในการจัดการ
เรียนรู้ การเข้าถึงแหล่งการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับความสนใจและวิถีชีวิตของผู้เรียนทุกกลุ่มเป้าหมาย การ
ื่
พฒนาแหล่งการเรียนรู้ให้มีความหลากหลาย น าเทคโนโลยีมาใช้เพอการศึกษา และการจัดกรอบหรือแนว
ั
ทางการเรียนรู้ที่เป็นคุณประโยชน์ต่อผู้เรียน
3.แนวคิดควำมเป็นพลเมือง
พลเมืองในรัฐที่มีสังคมการเมืองแบบประชาธิปไตยจะเห็นคุณคาในการพัฒนาคนของรัฐให้เป็นพลเมือง
่
ที่มีคุณภาพ มีความรู้ ความเข้าใจ ตระหนักในสิทธิหน้าที่ความรับผิดชอบ มีคุณลักษณะที่พงประสงค์ในฐานะ
ึ
68
