Page 56 - thaipaat_Stou_2563

งานประชุมวิชาการรัฐประศาสนศาสตร์ระดับชาติ ครั้งที่ ๑๐/๒๕๖๓

Key words : School of elders.

Master of Public Administration , Faculty of Humanities and Social Science Southern College of Technology
E-mail : sudsomboon_pao@hotmail.com
บทน ำ

องค์การสหประชาชาติได้ก าหนดให้อายุ 60 ปีขึ้นไป เป็นเกณฑ์ในการน าเสนอสถิติข้อมูลและตัวชี้วัดที่
เกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุ (Older/Elderly Person) และยังได้นิยามว่า ประเทศใดมีประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไป

เป็นสัดส่วนเกิน ร้อยละ 10 หรืออายุ 65 ปีขึ้นไป เกินร้อยละ 7 ของประชากรทั้งประเทศ ถือว่าประเทศนั้น
ได้ก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ (Aging Society) และจะเป็นสังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ (Aged Society) เมื่อ
ิ่
ิ่
สัดส่วนประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไป เพมเป็นร้อยละ 20 และอายุ 65 ปีขึ้นไป เพมเป็นร้อยละ 14 ส าหรับ
ประเทศไทย มีการก าหนดนิยามผู้สูงอายุไว้ในพระราชบัญญัติผู้สูงอายุ พ.ศ.2546 มาตรา 3 ผู้สูงอายุ
หมายความว่า บุคคลซึ่งมีอายุเกินหกสิบปีบริบูรณ์ขึ้นไป (มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย,2557) ซึ่ง
ในปัจจุบัน ประเทศไทยมีจ านวนประชากรทั้งสิ้น 65.9 ล้านคน ในจ านวนนี้เป็นผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไป จ านวน
8.8 ล้านคน คิดเป็นร้อยละ 13.3 ของประชากร (กรมการปกครอง,2560) ซึ่งจากค านิยามขององค์การ

สหประชาชาติ ส่งผลให้ประเทศไทยเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุเป็นที่เรียบร้อยแล้ว และคาดว่าภายในปี
2568 ประเทศไทยก้าวเข้าสู่การเป็นสังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ (Aged Society) นอกจากนี้การก้าวสู่สังคม
ผู้สูงอายุเป็นปรากฏการณ์ที่ชัดเจนของสังคมไทยในศตวรรษที่ 21 จากข้อมูลพบว่า จ านวนผู้สูงอายุได้เพมขึ้น
ิ่
อย่างรวดเร็วและต่อเนื่องคือ จากประมาณ 2.4 ล้านคน หรือคิดเป็นร้อยละ 5.5 ของประชากรทั้งประเทศใน

ปี 2523 เป็น 6.8 ล้านคนหรือคิดเป็นร้อยละ 10.86 ของประชากรทั้งประเทศในปี 2550 (สถาบันวิจัย
ประชากร มหาวิทยาลัยมหิดล,2550) และคาดว่าในปี 2573 ประชากรวัยสูงอายุจะมีจ านวนถึง 17.7 ล้าน
ั
คน ซึ่งจะ เป็นสัดส่วนถึง 1 ใน 4 ของประชากรทั้งประเทศ (มูลนิธิสถาบันวิจัยและพฒนาผู้สูงอายุไทย,
2558) เหล่านี้เป็นผลมาจากความเจริญก้าวหน้าทางการแพทย์และสาธารณสุขท าให้การป้องกันและดูแล

รักษาโรค เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ประกอบกับการมีมาตรฐานการด าเนินชีวิตสูงขึ้น ส่งผลให้ประชาชนมี
อายุยืนยาวขึ้น ข้อมูลเหล่านี้แสดงให้เห็นว่า ผู้สูงอายุ เป็นกลุ่มบุคคลที่ควรให้ความส าคัญอย่างมาก
ั
บทความนี้ได้รวบรวมกระบวนการพฒนาและการให้ความส าคัญกับกลุ่ม ผู้สูงอายุ ผ่านการเรียนรู้
ตลอดชีวิตในแหล่งเรียนรู้รูปแบบหนึ่งที่เรียกว่า โรงเรียนผู้สูงอายุ ซึ่งผู้เขียนได้รวบรวมทั้งแนวคิด ปรัชญาและ

ื้
หลักการการจัดการศึกษาให้กับผู้สูงอายุ รวมทั้งตัวอย่างพนที่จริงที่จัดการศึกษาในรูปแบบโรงเรียนผู้สูงอายุ
ื่
เพอมุ่งหวังให้เกิดการพฒนาต่อยอดองค์ความรู้หรือกระบวนการพฒนาในการจัดการศึกษาส าหรับผู้สูงอายุให้
ั
ั
้
สอดคล้องกับความต้องการของผู้สูงอายุอย่างแท้จริงและเหมาะสมกับบริบทของแต่ละทองถิ่น
แนวคิดกำรจัดกำรศึกษำส ำหรับผู้สูงอำยุ
ปรัชญาการศึกษาผู้สูงอายุ เป็นสิ่งจ าเป็นในการจัดการศึกษาทุกชนิด เพราะเป็นหลักการในการ
ด าเนินงาน เพอให้บรรลุถึงจุดมุ่งหมายอนเดียวกัน โดย ศุภร ศรีแสน (2530) ได้กล่าวถึงปรัชญาการศึกษา
ั
ื่
ส าหรับผู้สูงอายุไว้ดังนี้ 1) เพอช่วยให้ผู้เรียนบรรลุถึงความสุข และมีการชีวิตอยู่อย่างมีความหมาย 2) เพอ
ื่
ื่
ั
ช่วยให้ผู้เรียนได้เข้าใจตนเอง ความถนัดตามธรรมชาติ ขีดจ ากัดของสมอง และมีมนุษยสัมพนธ์กับคนอนๆ 3)
ื่
ื่
ื่
เพอช่วยให้ผู้สูงอายุตระหนักและเข้าใจถึงความจ าเป็นของการศึกษาตลอดชีวิต 4) เพอเปิดโอกาสให้ผู้สูงอายุ
ก้าวหน้าไปตามขบวนการ วุฒิภาวะทั้งทางด้านจิตใจ และร่างกาย สังคม วัฒนธรรม การเมืองและอาชีพ และ
ื่
5) เป็นการจัดการศึกษาเพอสนองความต้องการในไตรภาค (การอาน การเขียน และการคิดเลข) ได้ทักษะ
่
54