Page 71 - Microsoft Word - PAAT Journal V4-2020
P. 71
PAAT Journal Vol. 2, No. 4, December 2020
รุนแรงได้ ถ้าหากมีการเปลี่ยนแปลง เราไม่อยากเปลี่ยนแปลงแบบแผนการปฏิบัติ หรือแบบแผนความคิดก็จะ
นําไปสู่ความขัดแย้งทางสังคมได้ไม่ยาก
เมื่อสิ่งแวดล้อมเปลี่ยน ก็มีคนที่ชาญฉลาดที่อยู่ในสังคม อยู่ในชุมชนหรืออยู่ในองค์กร
ต่างๆ ตระหนักถึงการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นของตัวบริบท แล้วเห็นว่าตัวแบบแผนเดิม วิถีปฏิบัติแบบเดิมใช้
ไม่ได้ เขาก็พยายามนําเสนอแบบแผนใหม่ขึ้นมาๆ ไปแทน แบบแผนใหม่เมื่อใช้ไปแล้ว แรกๆ ก็อาจจะมีคน
ต่อต้านแต่เมื่อใดมีการพิสูจน์ว่าเป็นแบบแผนที่ดี มีประสิทธิภาพและมีประสิทธิผลแล้วทําให้คนมีความสุข พึง
พอใจแบบแผนใหม่ก็จะได้รับการยอมรับ แล้วจากนั้นนําไปสู่การปฏิบัติจนพิสูจน์แล้วว่ามีประสิทธิผลจริง ก็จะ
มีการขยายและปฏิบัติซ้ําจนกลายเป็นบรรทัดฐานการปฏิบัติ และกลายเป็น “ปกติใหม่” ขึ้นมา ยกตัวอย่างเช่น
เรื่องการบริการรัฐกิจ คือสมัยก่อนหน่วยงานราชการ บริหารแบบรวมศูนย์อํานาจ ข้าราชการเป็นใหญ่ ใครจบ
รัฐศาสตร์ จบรัฐประศาสนศาสตร์ก็ไปเป็นเจ้าคนนายคน ชาวบ้านจะพบก็ยาก ชาวบ้านมาหาสักทีก็ต้องรอที่ว่า
การอําเภอ เป็นวันดีไม่ดีก็ไม่ได้พบ อันนี้แบบแผนเดิม คือราชการเป็นศูนย์กลางบริหารโดยตัวข้าราชการเอง
ประชาชนไม่เกี่ยว ประชาชนมีหน้าที่รับคําสั่งและปฏิบัติตามที่สั่ง ต่อมามีการเสนอความคิดว่าการบริหารแบบ
สั่งการมันไม่เหมาะแล้ว ก็มีการนําเสนอแนวคิดว่า “ต้องใช้การมีส่วนร่วม” มาเป็นแบบแผนการบริหาร
แบบแผนการจัดการ ก็มีการเสนอตั้งแต่ให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการกําหนดนโยบาย
ให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการบริหารองค์กรต่างๆ ของภาครัฐ เมื่อ 20 กว่าปีที่แล้ว แต่การมีส่วนร่วมในตอน
แรก เป็นเรื่องใหม่ ข้าราชการเมื่อก่อนสั่งอย่างเดียว ประชาชนฟัง คราวนี้ต้องมาฟังประชาชนแล้วก็ต้องทํา
ร่วมกับประชาชน แรกๆ ก็ยังอึดอัด คับข้องใจว่าให้ประชาชนมีส่วนร่วม ประชาชนจะมีความรู้หรือไม่
ประชาชนไม่มีการศึกษาและจะมีส่วนร่วมได้ยังไงก็ต้องตอบคําถามามากมาย แต่ต่อๆ มาก็พบว่า บริบททาง
สังคม คือประชาชนมีการศึกษามากขึ้น มีความรู้มากขึ้น คนจบปริญญาตรีมากขึ้น รู้ข้อมูลข่าวสารมากขึ้นจะ
บอกว่า “ประชาชนโง่ก็คงไม่ได้แล้ว” ไม่ใช่ความจริงแล้ว เพราะฉะนั้นการมีส่วนร่วมมันก็เลยกลายมาเป็นแบบ
แผนหลักอันหนึ่งของหน่วยงานราชการ เกือบทุกหน่วยงาน ที่จะต้องเขียนการทํางานโดยการมีส่วนร่วมเข้าไป
จนกระทั่งกลายมาเป็นความเป็นปกติในปัจจุบัน แต่แน่นอนว่าอาจจะมีบางหน่วยงาน ที่อาจจะใช้การมีส่วน
ร่วมแบปลอมๆ การมีส่วนร่วมแบบไม่แท้จริงอยู่มากมาย อย่างไรก็ตาม ก็ต้องพูดว่าใช้การมีส่วนร่วมในส่วนของ
เนื้อหาสาระ และกระบวนการเป็นอย่างไรนั้น มันขึ้นอยู่กับการปฏิบัติของแต่ละหน่วยงาน
เรื่องการสื่อสาร สมาร์ทโฟน เราไม่ต้องพูดถึงเพราะว่าเกิดขึ้นแล้ว แต่ว่าเรื่องเทคโนโลยี
สื่อสาร มีมากกว่านั้น ปัจจุบันมีการเติบโตเราก็จะเห็นได้ว่า มีการนําสื่อสังคมออนไลน์มาใช้ในการบริหาร
ภายในองค์กร เขาก็จะมีการสั่งงานด้วย Line แล้วตอนนี้ มี Line ขององค์กร ผู้นําขององค์กรก็จะสั่งงานผ่าน
Line ไม่ต้องผ่านกระดาษ แต่การสั่งงานผ่านกระดาษก็ยังเป็นปกติ ปรากฏว่าตอนนี้กลายเป็นสั่งหลักแทน
กระดาษแบบเดิม ความเป็นปกติเดิมก็ยังคงมีอยู่ ความเป็นปกติใหม่ออนไลน์ก็ยังมีอยู่ แต่ว่าในอนาคตโอกาสที่
จะยกเลิกการใช้กระดาษก็จะมีสูงๆ มากขึ้น แล้วต่อไปอาจจะใช้เป็นความปกติใหม่ก็คือใช้เอกสารออนไลน์
หรือว่าการสั่งงานออนไลน์แล้วมีการสร้างการปฏิบัติ ที่เกิดปฏิสัมพันธ์เป็น 2 ทางกับประชาชน เมื่อก่อนเวลาที่
ประชาชนไปร้องเรียนก็ต้องไปที่หน่วยงานหรือส่งจดหมายไป ปัจจุบันร้องเรียนอะไรก็ส่งทางไลน์ หรือทางเฟส
บุคได้เลย อันนั้นก็เป็นความเป็นปกติใหม่ แล้วเราก็จะเห็นได้ว่า อบต. ไหนมีปัญหาเราก็ถ่ายภาพ ตัวอย่างเช่น
มีอยู่ช่วงหนึ่งถ้าพวกเราไปหาในอินเทอร์เน็ตก็จะเจอการทําถนนขรุขระไม่ดี มีชาวบ้านก็คิดวิธีการร้องเรียนให้
62 สมาคมรัฐประศาสนศาสตร์แห่งประเทศไทย
